China's biggest Silk Road

(သို႕မဟုတ္)

ONE BELT ONE ROAD (OBOR)

တ႐ုတ္နိုင္ငံသည္ ယခုႏွစ္အတြင္း အႀကီးမားဆုံး သံတမန္ေရးရာ အခမ္းအနား တခုျဖစ္သည့္ ပိုးလမ္းမသစ္ (New Silk Road) စီမံကိန္း ထိပ္သီးေဆြးေႏြးပြဲကို ေမ ၁၄ ႏွင့္ ၁၅ ရက္မ်ား၌ က်င္းပရန္ အတြက္ သမၼတမ်ား၊ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္မ်ားကို ဖိတ္ေခၚမည္ ျဖစ္ကာ အာရွေခါင္းေဆာင္ အမ်ားစု တက္ေရာက္နိုင္ရန္ စီစဥ္ထားသည္။

ျမန္မာ၊ ကေမာၻဒီးယား၊ လာအို၊ မေလးရွား၊ ဗီယက္နမ္ႏွင့္ အင္ဒိုနီးရွား နိုင္ငံတို႔သည္ ၎တို႔၏ ေခါင္းေဆာင္မ်ားကို ထိုထိပ္သီး ေဆြးေႏြးပြဲသို႔ ေစလႊတ္ၾကမည္ ျဖစ္သည္ဟု ေဘက်င္း၏ အဂၤါေန႕တြင္ ထုတ္ျပန္ေသာ ေၾကညာခ်က္အရ သိရသည္။ ထိုစာရင္းတြင္ ပါဝင္ျခင္း မရွိေသာ နိုင္ငံမ်ားအနက္ ထင္ထင္ရွားရွား ျဖစ္ေနသည္မွာ ထိုင္းနိုင္ငံ ျဖစ္ေနသည္။

ဖိတ္ၾကားစာမ်ားကို ေဖေဖာ္ဝါရီလက ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။ ထိုင္းနိုင္ငံကို ဖိတ္ၾကားခဲ့ေသာ္လည္း ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ပရာ႐ြတ္ ခ်န္အိုခ်ာက မတက္ေရာက္ရန္ ဆုံးျဖတ္ခဲ့သည္ ဟု ယုံၾကည္ၾကေသာ္လည္း အတည္ျပဳနိုင္ျခင္း မရွိခဲ့ေပ။

ထို ပိုးလမ္းမ ထိပ္သီးေဆြးေႏြးပြဲကို တ႐ုတ္နိုင္ငံ၏ “ပတ္ေၾကာင္းတေၾကာင္း လမ္းတလမ္း (One Belt, One Road – OBOR)” အစီအစဥ္ အရ ေမလ ၁၄ ရက္ေန႕ႏွင့္ ၁၅ ရက္ေန႕တြင္ ေဘက်င္း၌ က်င္းပရန္ စီစဥ္ထားသည္။ တ႐ုတ္နိုင္ငံ၏ ေၾကညာခ်က္တြင္ နိုင္ငံေပါင္း ၂၈ နိုင္ငံပါဝင္ၿပီး ၎တို႔၏ သမၼတမ်ား၊ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္မ်ား၊ အဆင့္ျမင့္ဝန္ႀကီးမ်ားက ကိုယ္စားျပဳ တက္ေရာက္ၾကမည္ ျဖစ္သည္။

တ႐ုတ္ နိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး ဝမ္ရီ က တက္ေရာက္မည့္ သူမ်ားကို ကိုယ္တိုင္ ေၾကညာသည္။ အာဂ်င္တီးနား၊ ဘယ္လာ႐ုစ္၊ ခ်ီလီ၊ ခ်က္ သမၼတနိုင္ငံ၊ အင္ဒိုနီးရွား၊ ကာဇက္စတန္၊ ကင္ညာ၊ လာအို၊ ဖိလစ္ပိုင္၊ ႐ုရွား၊ ဆြစ္ဇာလန္၊ တူရကီ၊ ဥဇဘက္ကစၥတန္ ႏွင့္ ဗီယက္နမ္တို႔မွ သမၼတမ်ား တက္ေရာက္မည္ ဟု သူက ေျပာသည္။ ျမန္မာနိုင္ငံမွ နိုင္ငံေတာ္၏ အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ တက္ေရာက္မည္ ျဖစ္သည္။

ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္မ်ား ေစလႊတ္ရန္ သေဘာတူေသာ နိုင္ငံမ်ားတြင္ ကေမာၻဒီးယား၊ အီသီယိုးပီးယား၊ ဖီဂ်ီ၊ ဂရိ၊ ဟန္ေဂရီ၊ အီတလီ၊ မေလးရွား၊ မြန္ဂိုလီးယား၊ ပါကစၥတန္၊ ပိုလန္၊ ဆာဗီးယား၊ စပိန္ႏွင့္ သီရိလကၤာတို႔ ပါဝင္သည္။

ဂ်ီ ၇ အဖြဲ႕ဝင္ တနိုင္ငံသာ စာရင္းတြင္ ပါဝင္ၿပီး အီတလီကို ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္က ကိုယ္စားျပဳသည္။ ထိုင္းနိုင္ငံသည္ ဖိတ္ၾကားခ်က္ကို အေၾကာင္း မျပန္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္နိုင္သကဲ့သို႔ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္အဆင့္ေအာက္ အဆင့္နိမ့္ ေခါင္းေဆာင္မ်ားသာ ကိုယ္စားျပဳ တက္ေရာက္ရန္ ဆုံးျဖတ္ခဲျခင္းေၾကာင့္လည္း ျဖစ္နိုင္သည္။

သမၼတ ရွီက်င့္ဖ်င္ သည္ OBOR အစီအစဥ္ႏွင့္ အာရွ၊ အာဖရိက၊ ဥေရာပ တို႔ကို ခ်ိတ္ဆက္ေသာ ပိုးလမ္းမသစ္ တည္ေဆာက္ရန္ စီမံကိန္းကို ဦးေဆာင္သည္။ ထိုစီမံကိန္း တြင္ ရထားလမ္းမ်ား၊ ဆိပ္ကမ္းမ်ား၊ ဓာတ္အားလိုင္းမ်ားစသည့္ အေျခခံ အေဆာက္အအုံ စီမံကိန္မ်ားတြင္ ေဒၚလာ သန္း ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာ ရင္းႏွီးျမႇုပ္ႏွံသြားမည္ ျဖစ္သည္။

တ႐ုတ္နိုင္ငံက ပိုးလမ္းမသစ္ စီမံကိန္း အတြက္ အေမရိကန္ေဒၚလာ သန္း ေထာင္ေပါင္း ၄၀ ျမႇုပ္ႏွံရန္ ဆုံးျဖတ္ထားၿပီး ထိုစီမံကိန္းသည္ ေဒၚလာ သန္း ေထာင္ေပါင္း ၅၀ ရင္းႏွီးျမႇုပ္ႏွံသည့္ အာရွ အေျခခံအေဆာက္အအုံ ရင္းႏွီးျမႇုပ္ႏွံမႈ ဘဏ္ (Asian Infrastructure Investment Bank) ထူေထာင္ရျခင္း၏ ေနာက္ကြယ္မွ တြန္းအားလည္း ျဖစ္သည္။

တ႐ုန္ နိုင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီး ဝမ္၏ စာရင္းတြင္ တ႐ုတ္နိုင္ငံ၏ မွီခိုအားထားရဆုံး မဟာမိတ္မ်ား ျဖစ္သည့္ ႐ုရွားသမၼတ ပူတင္၊ ပါကစၥတန္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ နာဝဇ္ ရွာရစ္ဖ္ ႏွင့္ ကေမာၻဒီးယား ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ဟြန္ဆန္တို႔ ပါဝင္သည္။

ျမန္မာမွ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၊ ကဇက္စတန္ သမၼတ နာဆူလ္တန္ နာဇာေဘယက္၊ မေလးရွား ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ နာဂ်စ္ရာဇတ္ႏွင့္ အင္ဒိုနီးရွား သမၼတ ဂ်ိဳကို ဝီဒိုဒို တို႔လည္း လာေရာက္မည္ျဖစ္ၿပီး ၎တို႔သည္ ေယ်ဘဳယ် အားျဖင့္ တ႐ုတ္၏ တြဲဖက္ေကာင္း နိုင္ငံမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။

တရုတ္ႏိုင္ငံ ေပက်င္းတြင္ ေမလ ၁၄-၁၅ ၌ ျပဳလုပ္မည့္ new silk road စီမံကိန္း ထိပ္သီးေဆြးေႏြးပြဲ က်င္းပမည့္ အေဆာက္အဦး 

ထို႔ေၾကာင့္ပင္ ယခုစာရင္းတြင္ ထိုင္းနိုင္ငံ မပါဝင္ရျခင္းမွာ ပိုမိုထူးဆန္းေနသည္။

“One Belt, One Road အစီအစဥ္ဟာ လက္ရွိ အခ်ိန္အထိ တ႐ုတ္နိုင္ငံက ကမာၻ႔ အတြက္ အေရးအႀကီးဆုံး အမ်ားအက်ိဳး ေဆာင္မႈပါ။ တ႐ုတ္က စတင္ အဆိုျပဳေပမယ့္ နိုင္ငံအားလုံး အက်ိဳးခံစားရမွာပါ” ဟု တ႐ုတ္ နိုင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီး ဝမ္က ေျပာသည္။

“ဒီ OBOR အစီအစဥ္ရဲ႕ ယဥ္ေက်းမႈနဲ႕ သမိုင္းမ်ိဳးေစ့ဟာ ပိုးလမ္းမေဟာင္းကေန ဆင္းသက္လာတာပါ။ ဒါေၾကာင့္ ယူေရးရွား ေဒသကို အဓိက ထားတယ္” ဟု ေျပာရင္း နိုင္ငံေပါင္း ၁၁၀ မွ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား တက္ေရာက္မည္ ဟု ဝမ္ ဆက္ေျပာသည္။

ပိုးလမ္းမသစ္ သည္ နိုင္ငံေရး ကိစၥရပ္မ်ားႏွင့္ မပတ္သက္ ဟု တ႐ုတ္နိုင္ငံက ေျပာေသာ္လည္း တ႐ုတ္-ပါကစၥတန္ စီးပြားေရး စၾကၤန္ ဟု ေခၚၾကေသာ ပါကစၥတန္ နိုင္ငံအပိုင္းတြင္ အျငင္းပြားေနေသာ ကက္ရွ္မီးယားေဒသကို ျဖတ္သန္း သြားသျဖင့္ အိႏၵိယနိုင္ငံ၏ ဆန႔္က်င္မႈႏွင့္ ရင္ဆိုင္ေနရသည္။

နိုင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီး ဝမ္ က ထိုကဲ့သို႔ေသာ စိုးရိမ္မကင္း ျဖစ္မႈမ်ားကို ပယ္ခ်ၿပီး ပါကစၥတန္ စီမံကိန္းသည္ ထို အျငင္းပြားမႈႏွင့္ တိုက္ရိုက္ ဆက္စပ္မႈ မရွိေၾကာင္းႏွင့္ ပိုလမ္းမသစ္တြင္ ပါဝင္ရန္ အိႏၵိယနိုင္ငံအား ႀကိဳဆိုေၾကာင္း ေျပာသည္။

“အိႏၵိယ မိတ္ေဆြေတြက ေျပာပါတယ္၊ ဒီ OBOR အစီအစဥ္ဟာ အင္မတန္ေကာင္းတဲ့ အႀကံအစည္ ျဖစ္ပါတယ္ လို႔ ဆိုပါတယ္” ဟုလည္း ဝမ္ က ဆက္ေျပာသည္။

သို႔ေသာ္ အိႏၵိယ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ မိုဒီမွာ ထိပ္သီးေဆြးေႏြးပြဲကို တက္ေရာက္မည့္ ေခါင္းေဆာင္မ်ား စာရင္းတြင္ မပါဝင္ေပ။

တ႐ုတ္နိုင္ငံႏွင့္ ဆက္ဆံေရး တင္းမာေနေသာ ဂ်ပန္၊ ေတာင္ကိုရီးယား သို႔မဟုတ္ ေျမာက္ကိုရီးယား စသည့္ နိုင္ငံမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ ဝမ္က ထည့္သြင္းေျပာၾကားခဲ့ျခင္း မရွိေပ။ တ႐ုတ္ႏွင့္ နီးကပ္ေသာ ကုန္သြယ္ေရး ရွိသည့္ အေမရိကန္၏ ခိုင္မာေသာ မဟာမိတ္ ဩစေၾတလ်ကိဳလည္း ေဖာ္ျပျခင္း မရွိခဲ့ေပ။

စာရင္းတြင္ ပါသည့္ တခုတည္းေသာ ဂ်ီ ၇ စက္မႈထိပ္သီး နိုင္ငံ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္မွာ အီတလီ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ေပၚလို ဂ်န္တီလိုနီ ျဖစ္သည္။

စီမံကိန္း အေပၚ အယုံအၾကည္ရွိမႈ တိုးတက္ေစရန္ႏွင့္ တ႐ုတ္ ဗဟိုျပဳမႈ ေလွ်ာ့ခ်ရန္ အတြက္ တ႐ုတ္နိုင္ငံသည္ အနည္းဆုံး ၿဗိတိန္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ထရီဇာေမ အပါအဝင္ အေနာက္တိုင္း ေခါင္းေဆာင္အခ်ိဳ႕ကို လည္းတက္ေရာက္ ေစရန္ ေမွ်ာ္လင့္ခဲ့သည္ ဟု ေဘက်င္းမွ သံတမန္ သတင္းရင္းျမစ္မ်ားက ေျပာသည္။

ၿဗိတိန္ ဘ႑ာေရး ဝန္ႀကီး ဖိလစ္ဟားမြန္ က ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ကိုယ္စား ထိပ္သီးေဆြးေႏြးပြဲကို တက္ေရာက္မည္ ျဖစ္ၿပီး ဂ်ာမဏီႏွင့္ ျပင္သစ္တို႔မွာ ေ႐ြးေကာက္ပြဲမ်ားႏွင့္ တိုက္ဆိုင္ေနေသာေၾကာင့္ အဆင့္ျမင့္ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားသာ တက္ေရာက္ၾကမည္ ဟု ဝမ္က ေျပာသည္။

ဖိလစ္ပိုင္သမၼတ ဒူတာေတ သည္ စပိန္၊ ဂရိ၊ ဟန္ေဂရီ၊ ဆာဘ္၊ ပိုလန္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္၊ ဆြစ္ႏွင့္ ခ်က္ သမၼတမ်ားႏွင့္ အတူ တက္ေရာက္မည့္ ေခါင္းေဆာင္မ်ားတြင္ ပါဝင္ေၾကာင္းလည္း ဝမ္က ေျပာသည္။

အေနာက္တိုင္းမွ အဓိက ေခါင္းေဆာင္ တဦးမွ တက္ေရာက္ျခင္း မရွိေသာေၾကာင့္ စိတ္ပ်က္မိပါသလား ဟု သတင္းေထာက္တဦးက ေမးေသာ အခါ “ဒါဟာ အျပဳသေဘာေဆာင္တဲ့ ပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္ေရး သေဘာတူညီမႈ ျဖစ္ၿပီး က်ေနာ္တို႔က နိုင္ငံေရးေတြ မပါေစခ်င္ပါဘူး” ဟု ဝမ္က ေျပာသည္။

“ဒါဟာ စီးပြားေရး ပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္မႈ ညီလာခံတခု၊ နိုင္ငံတိုင္းက အာ႐ုံစိုက္၊ ေထာက္ခံ၊ ပါဝင္ဖို႔ ေမွ်ာ္လင့္ေနတဲ့ ေနရာတခုသာ ျဖစ္တယ္” ဟု သူက ဆက္ေျပာသည္။

အထူးသျဖင့္ အေနာက္နိုင္ငံ ၿမိဳ႕ေတာ္မ်ားမွ လက္ခံသည့္ ကမာၻ႔ပရိတ္သတ္ ကင္းမဲ့ျခင္းႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ ေမးခြန္းမ်ားကို တ႐ုတ္က အထူးသတိထား ေျဖၾကားသည္။

ဒုတိယ ကမာၻစစ္ ၿပီးဆုံးျခင္း ႏွစ္ ၇၀ ျပည့္ စစ္ေရးျပ အခမ္းအနားႀကီး တခုကို တက္ေရာက္ရန္ ဖိတ္ၾကားျခင္းကို အေနာက္နိုင္ငံ ေခါင္းေဆာင္ အမ်ားစုက ျငင္းပယ္ခဲ့ၾက သျဖင့္ တ႐ုတ္နိုင္ငံသည္ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္က တိုးတိုးတိတ္တိတ္ စိတ္ပ်က္ခဲ့ရသည္။

ပိုးလမ္းမသစ္ကို တ႐ုတ္နိုင္ငံက ၎၏ စီပြားေရး တိုးတက္မႈဆုလဒ္ကို ခြဲေဝရန္ႏွင့္ အေျခခံအေဆာက္အအုံ လိုအပ္ခ်က္ကို ေငြေၾကးေထာက္ပံ့ရန္ အားထုတ္မႈ သက္သက္ အျဖစ္သာ ပုံေဖာ္ေသာ္လည္း အေနာက္နိုင္ငံ အမ်ားအျပားက အေသးစိတ္ အခ်က္အလက္ႏွင့္ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ မရွိျခင္းတို႔ အတြက္ စိုးရိမ္မကင္း ၾကဘဲ တ႐ုတ္နိုင္ငံ၏ ပိုမိုက်ယ္ျပန႔္ေသာ နိုင္ငံေရး ရည္မွန္းခ်က္မ်ားကို သံသယ ရွိၾကသည္။

သမၼတ ပူတင္ ႏွင့္ အျငင္းပြားဖြယ္ရာ လူ႕အခြင့္အေရး မွတ္တမ္းရွိေသာ နိုင္ငံမ်ား ျဖစ္သည့္ ဖိလစ္ပိုင္ႏွင့္ ဗဟိုအာရွ နိုင္ငံမ်ားမွ ေခါင္းေဆာင္မ်ား တက္ေရာက္ျခင္းေၾကာင့္ အေနာက္နိုင္ငံ ေခါင္းေဆာင္မ်ား ထိပ္သီးေဆြးေႏြးပြဲ တက္ရန္ စိတ္မပါျခင္း ျဖစ္သည္ ဟု သံတမန္ သတင္းရင္းျမစ္မ်ားက ေျပာၾကသည္။

အေမရိကကို ေရွ႕တန္းတင္ရန္ သမၼတ ေဒၚနယ္ထရန႔္က ကတိျပဳၿပီးေနာက္ အေမရိကန္၏ ကမာၻ႔ ေခါင္းေဆာင္မႈ အခန္းက႑မွာ မေရမရာ ျဖစ္ေနခ်ိန္တြင္ တ႐ုတ္နိုင္ငံသည္ ကမာၻ႔ ေခါင္းေဆာင္ ျဖစ္လာရန္ အခြင့္အလမ္း ပိုမို ျမင္ေတြ႕လာရၿပီး ၎၏ ပိုးလမ္းမသစ္ စီမံကိန္းကို လက္ခံေသာ ပရိသတ္မ်ား ရလာသည္။

ခ်ီလီ ႏွင့္ အာဂ်င္တီးနား ကဲ့သို႔ေသာ စီမံကိန္းႏွင့္ လတ္တေလာ ဆက္စပ္မႈ မရွိေသာ နိုင္ငံမ်ားမွ ေခါင္းေဆာင္မ်ားလည္း ထိပ္သီးေဆြးေႏြးပြဲသို႔ တက္ေရာက္ၾကမည္ ျဖစ္သည္။

“ေဒၚနယ္လ္ထရမ့္ အာဏာ ရသြားေတာ့ နိုင္ငံတိုင္းက တ႐ုတ္ရဲ႕ မိတ္ေဆြ ျဖစ္ခ်င္လာၾကတယ္” ဟု ေဘက်င္းမွ ဝါရင့္ အာရွသံတမန္ တဦးက ေျပာသည္။

တ႐ုတ္နိုင္ငံသည္ ခမ္းနားေသာ အခမ္းအနား တခုျဖစ္ရန္ ရည္႐ြယ္ထားသည္ ဟု အဆင့္ျမင့္ အင္ဒိုနီးရွား အရာရွိ တဦးက ေျပာသည္။

“တ႐ုတ္နိုင္ငံက ကမာၻ႔ေခါင္ေဆာင္မႈရဖို႔ အျပင္းအထန္ ႀကီဳးစားေနတာ။ ဒီေတာ့ OBOR ထိပ္သီးေဆြးေႏြးပြဲကို အႀကီးအက်ယ္ က်င္းပမယ္ ထင္တယ္” ဟု ထို အရာရွိက ေျပာသည္။       ။

မူရင္း post:
http://www.bangkokpost.com/news/asean/1234178/chinas-biggest-silk-road-summit-plans-omit-thai-leaders

ဘာသာျပန္ ဧရာ၀တီ
(Bangkok Post တြင္ ေဖာ္ျပထားသည့္ China’s biggest Silk Road summit plans omit Thai leaders ကို ဘာသာျပန္သည္။)